LEN LIKAY :
Play of My Life

Synopsis

Playwright Note

การแสดงเดี่ยว “Len Likay Play of My Life” เล่าประสบการณ์สิบกว่าปีบนโรงลิเกของประดิษฐ ประสาททอง ที่ถูกจุดประกายความคิดให้เรียนรู้ฝึกฝนลิเกอย่างจริงจังจากการไปเล่นลิเกแบบสะเปะสะปะอาศัยทักษะการร้องการรำและการแสดงที่มีอยู่เดิมให้กับชาวบ้านที่มาร่วมชุมนุมเรียกร้องการช่วยเหลือจากรัฐบาลที่หน้าทำเนียบรัฐบาลในช่วงปี2539 หลังจากนั้นเขานำทักษะลิเกมาพัฒนารูปแบบการแสดงลิเกในแบบฉบับของตัวเองที่บางคนนิยามว่า“ลิเกปรุงประดิษฐ์” เพื่อสื่อสารเนื้อหาทางสังคมกับผู้ชมชนชั้นกลางตั้งแต่เวทีระดับท้องถิ่นไปจนถึงระดับชาติและนานาชาติ
การแสดงประกอบด้วย การเล่นลิเกฉากสั้นๆ การร้อง การรำ การด้นกลอนกับผู้ชม การเผยความลับหลังโรงลิเกให้ผู้ชมเห็น ทั้งการฝึกฝน การทำงานหนัก ความไฝ่ฝัน และวิถีชีวิตของศิลปินลิเก ประกอบกับการฉายสื่อผสมและภาพยนต์บันทึกการแสดงลิเกในโอกาสต่างๆที่ผ่านมา

การแสดงเดี่ยวชิ้นนี้ เกิดขึ้นเพราะ Tang Fu Kuen, นักจัดรายการแสดง (Program Director, Curator) ชาวสิงคโปร์ ผู้ซึ่งมีโอกาสได้เห็นผมเล่นลิเกตั้งแต่ปี 1999 และกลายเป็นแฟนลิเกเหนียวแน่นตลอดมา เคยสนับสนุนให้ผลงานลิเก“ยักษ์ตัวแดง”ได้ไปแสดงใน Singapore Arts Festival 2010 ได้ขอให้ผมสร้างการแสดงลิเกชิ้นสั้นๆเพื่อร่วมจัดแสดงในงาน Tokyo Performing Arts Meeting (TPAM 2017) โดยการสนับสนุนของ Thong-lore Arts Space ซึ่งมี วสุรัชต อุณาพรหม (เอี่ยว หรือ Leon แห่งวงการศิลปะและละครระดับนานาชาติ) เป็นแม่งานคนสำคัญ

ผมเริ่มก้าวเข้าสู่ทางเดินสาย “ลิเก” ตั้งแต่ปี 2539 และสิ้นสุดลงเมื่อผมออกจากมะขามป้อมในปี 2553 ถ้าเปรียบว่าเรื่องราวต่างๆในชีวิตคนเราเป็นหนังสือสักเล่ม การเล่นลิเกในความรู้สึกของผมจึงเหมือนกับหนังสือบทหนึ่งซึ่งจบลงแล้ว การเริ่มตั้งคณะละครอนัตตาจึงเป็นการเริมบทใหม่ของบันทึกชีวิตเล่มนี้ ด้วยความที่ห่างหายจากการเล่นลิเกตั้งแต่ปี 2553 นับได้ 6-7 ปี จึงไม่ง่ายที่จะกลับไปรื้อฟื้น อีกประการหนึ่ง การเตรียมความพร้อมเพื่อเล่นลิเกในแต่ละครั้งนั้นไม่ง่ายเหมือนเมื่อก่อน การแต่งหน้าอย่างหนักหน่วง การแต่งองค์ทรงเครื่อง การจะรำจะร้องในเครื่องแต่งกายรัดแน่นและมีน้ำหนักของเพชรพลอยประโคมโหมประดับตั้งแต่หัวจรดเท้านั้นต้องใช้พลังงานประมาณหนึ่งทีเดียว ผมจึงต่อรองว่าขอเป็นการแสดงลักษณะกึ่งสาธิตเพื่อเล่าถึงเสี้ยวหนึ่งของประสบการณ์การเล่นลิเกของผม ซึ่งทางผู้จัดงานก็เห็นดีเห็นงาม

ครั้นเมื่อเริ่มต้นทำบท จำเป็นต้องรื้อค้นหาข้อมูลซึ่งมีทั้งบทลิเก ถาพถ่าย วิดิทัศน์บันทึกการแสดงลิเกในงานต่างๆ ซึ่งตัวเองแทบจะไม่ได้เก็บไว้เลย ผมใช้เวลาแรมเดือนจึงรวบรวมสิ่งเหล่านี้มาได้จากผู้ที่เคยเกี่ยวข้องกับการเล่นลิเกของผมตั้งแต่ช่วงปี 2539 จนถึง 2553 ได้แก่ทีมงาน นักแสดง เจ้าภาพที่เคยจ้างวานไปเล่น ข่าว บทวิจารณ์ บทความในสื่อมวลชนต่างๆ รวมถึงผู้ชมที่บันทึกเก็บเอาไว้ บันทึกต่างๆเหล่านี้ ช่วยพาผมย้อนความทรงจำอันน่าตื่นเต้น ความยากลำบากต่อมาก็คือ จะย่อยข้อมูลมากมายเหล่านั้นออกมาเป็นการแสดงเดี่ยวให้สนุกสนาน น่าสนใจ อย่างไร

การแสดงครั้งแรกในงาน TPAM2017 ที่เมือง Yokohama นั้นลุล่วงไปด้วยดีจนได้นำมาพัฒนาแล้วจัดแสดงอีกในงาน Bangkok Theatre Festival : Asia Focus ในกรุงเทพฯในปีเดียวกัน บทการแสดงก็เห็นเป็นรูปเป็นร่างชัดเจนขึ้น เกิดกำลังใจที่จะพัฒนาต่อเพื่อแสดงเผยแพร่ทั้งในประเทศและนานาชาติ ซึ่งก็ได้รับเชิญไปแสดงในเทศกาล Asian Mono Drama 2019 ที่เกาหลี และงาน ISTA festival 2019 ในโรงเรียนนานาชาติประเทศฮ่องกง และยังมีแผนจัดแสดงในอีกหลายงานหลายประเทศด้วยกัน